Ver vitne
Det finst rettferdige krigar, men det er langt mellom dei. No når Vesten pustar til krig mange stader, og ikkje minst i Ukraina, tykkjer eg mange kan minnast om at heller ikkje russarar er umenneske. Når skal leiarane i verda leggje bort tanken om å krige seg til rikdom og makt og heller byggje ei verd på samarbeid og solidaritet? Skal dei kome dit, er det nødvendig at alle vanlege menneske engasjerer seg og fortel kva dei meiner er rett og gale. Somtid tenkjer vi og vel vi feil, men eg trur dei fleste vil finne fram til det rette berre dei strevar med det. Difor er tittelen på diktet for meg også eit motto for oss alle: Ver vitne om alt du synest er gale og ber gale avstad!
Ein no 90-årig ven av meg skreiv dette diktet ved bekransninga av gravene til russiske krigsfangar i landet vårt i 1995, 50 år etter at den verste av alle krigar var over.
Ver vitne
Eg drog frå far og mor
frå heim og fedrejord.
Eg for frå sysken born og viv
frå det som skulle bli mitt liv.
Eg hadde drøymt om gode år
om livet mitt og heimen vår.
Eg tok farvel ved dør og grind
og lova brev med neste vind.
Der bomber fall og kuler kvein, eg stod i strid.
Min ven og bror ved sida mi fekk klipt si tid.
Eg førdest bort til framandt land til slavekår.
Mitt liv vart tukt og slag og svolt og sår.
Og framandt mål og skarpslipt stål vart grensebom og fengsel.
Den fridomen eg hadde att, vart evig - evig lengsel.
I slit om dag, i ank om natt
eg gøymde på ein draum, ein skatt.
Mitt folk, mi slekt, mitt barn eg såg i syn
om knust eg var og slegen var av vondskaps lyn.
Men aldri fekk eg sendt eit brev - eit ord
og aldri nådde fram til meg eit bod frå heimlands jord og bord.
Slik tankeferder vart mi røyst
og gav mitt tyngde hjarte trøyst.
Når att og fram eg driven vart frå strå til slit og strev,
da kvitna somtid knokane om spade og om grev.
Da reiv i meg eit raseri - eg kunne knust ein mann.
Eg visste eg vart taparen - eg visste kven som vann.
Og mennesket i meg rann tomt, eg fann mi takt, mitt steg.
Men ofte tok den tanken meg - din marsj er endes veg!
Mitt liv vart slag, mitt liv vart åk,
min mat vart skolm og skalk.
Og så ein dag stod einast att - den bitre - bitre kalk.
Da brast mi vom om heimvegs ferd.
Eg fekk ei grav i framand verd.
Ein rest av gut, ein rest av mann
ein rest av det som i meg brann.
Eit menneske i galskaps grumme neve.
Eit menneske som vonfullt ville leve.
Ver vitne for meg tinderad.
Send bod frå meg til heimleg stad
og hels frå meg ved soleglad.
Ver vitne sol og måne, vind og regn.
Ver vitne stjerneskare, ber mine ord, ber mine tegn
frå einsam grav til heimleg egn.
Ver vitne for oss menneske som såg vår bitre strid.
Ver vitnet vårt frå djupe hav
for oss som kviler under mos og lav
for oss som driv som oskestøv
for mor og barn som evig søv
for oss som gjennom tusen år
og fram til denne dag og vår
vart knust av makt og vitlaus lyst.
Ver vitnet vårt - ver ikkje tyst.
Fortel om våre siste rop
om bøn som steig frå tallaus hop.
Ver vitne du som såg vi gret.
Stat opp for liv og kjærlighet.
Stat opp du menneske for solidaritet!
Diktet finn du i boka Dikt av John Melkild utgjeve av Øksendal bygdelag i 2014, ISBN 978-82-303-2609-1.
Sjå presentasjon av boka i Bokelskere.no. Bildet oppr. lastet opp av AQuarius.
Nyeste kommentarer
Hei Magnar - takk for hyggelig telefonsamtale i dag. Jeg skal studere det som du sender nærmere. Veldig interessant. Mye om H. Rytter i Gjemnesbøkene også.
Ja, jeg mener det. Men plassen her er skral. Faren var av Rytterslekt gj. sin mor, mener jeg. Du kan ta kontakt på magnar.hu@gmail.com el 90849997
Har tilknyt. til Børset i Ø.dal. Min tippo.m.het Elen Larsdatter Børset f.1783 og var dtr. av Sigrid Johansdtr. Børset f.1757 og Lars Jons. Børset(?) Tror det er bindinger til Rytter-slekt?
Den som har skrevet dette er fra Øksendal, der far til Henrik Rytter ble født. (Jeg har hatt en telefonsamtale med deg en gang). Jeg kjenner det meste av familiens historie fra Øksendal og Stangvik.